Op dinsdag 2 april was het Wereld Autisme Dag. Dominique Dumortier, voorzitter van de vzw 'Autisme van binnen uit' en mama van twee tienermeisjes met autisme, pende haar eigen ervaringen en persoonlijke evolutie neer in een nieuw boek. "Er is nog altijd veel onwetendheid over leven met autisme."

Dominique Dumortier kreeg de diagnose pas op 24-jarige leeftijd. "Maar ik wist al heel mijn leven dat ik anders was. De diagnose was een bevrijding, maar tegelijk ook het begin van een lange zoektocht", vertelt ze.

De Zuienkerkse geeft met haar vzw 'Autisme van binnen uit' lezingen over wat het betekent om met autisme te leven, en schreef haar persoonlijk verhaal ook neer in twee boeken. Van het boek 'Van een andere planeet', dat veel inzicht bracht in de leefwereld van mensen met autisme, werden 10.000 exemplaren verkocht. En nu heeft ze een vervolg klaar.

"'Op mijn manier; (over)leven met autisme' gaat over mijn persoonlijke groei en is dus een positiever verhaal geworden: ook mensen met autisme kunnen vooruitkomen in het leven. Ik ken dokters en advocaten met autisme die een succesvolle praktijk leiden", zegt ze. Dominique heeft ondertussen dus haar weg gevonden in het leven. "Ik kreeg nieuw inzicht in mijn autisme. En ik heb het aanvaard. Ik leef mijn leven nu gewoon op mijn manier."

En haar sterkte is dat ze dat ook, aan de hand van dagdagelijkse voorbeelden, helder en bevattelijk weet uit te leggen. "Want dat is wat mensen nodig hebben als ze met autisme geconfronteerd worden", klinkt het. Haar twee dochters weten er alles van. "Mijn zus is een paar jaar ouder dan mij en ze legt me dikwijls uit hoe ik op de dingen moet reageren. Want dat weet ik dus vaak niet", zegt Laïs (12). En zoals iedereen met autisme, heeft ook zij zo haar eigen kleine dingetjes - die 'dagdagelijkse voorbeelden' waar Dominique het in haar boeken en lezingen over heeft.

"Ik heb het aanvaard. Ik leef mijn leven nu gewoon op mijn manier"

"Mijn bed opmaken is voor mij een vast ritueel. Als mama zich daarmee moeit, verpest ze het en kan ik behoorlijk boos worden", grinnikt Laïs. Dominique zweert dan weer bij haar vaste bestek. "Het zijn meestal van die kleine dingetjes. Het geritsel van een plastic zak of de naden in je sokken waar je moeilijk tegen kunt... Een intonatie in iemands stem kan al genoeg zijn om je plots volledig ontredderd te voelen."

"De meeste mensen denken nog altijd aan de film Rain Man zodra ze het woord 'autisme' horen. Maar dat beeld is veel te eenzijdig: we zitten thuis heus niet de hele dag tandenstokers te tellen of zo", lacht Dominique. Humor is bij haar thuis heel belangrijk. "Ik was vandaag weer superautistisch mama, zegt Laïs dan als ze 's avonds van school komt. Als ze vermoeid is heeft ze er sneller last van. We lachen er vaak om, want het ís ook best wel grappig soms."

"Hoe mensen met autisme alles zo letterlijk nemen, bijvoorbeeld: als de therapeut zegt tot straks in de ruimte, bedoelt ze haar werkruimte en betekent dat dus niet dat ze zo meteen in een raket stapt. Het gaat ook over gedragscodes: wanneer geef je iemand een kus en wanneer een hand? Voor iemand met autisme is dat best wel verwarrend."

Laïs heeft op haar twaalfde al een hele weg afgelegd. "Zelfs bij familie heeft het tot mijn zes jaar geduurd alvorens ik iets durfde uit te brengen. En nu nog kijken ze soms vreemd op als ik begin te praten", zegt ze. Nu speelt Laïs toneel en zingt ze in musicals. Haar versie van Breek de stilte werd op YouTube al meer dan 5.000 keer bekeken. "Als ik zing of toneel speel, verdwijnen mijn angsten", zegt Laïs.